Açıklama

Halı Kilim Dokuma Tezgahı ( Dokuma Alanı : 90x120cm ); Dokuma tezgâhı, dokumacılıkta kullanılan bir alettir. Dokuma tezgâhlarının temel amacı, atkı ve çözgü ipliklerinin dikey açı yapacak şekilde, birbirinin altından üstünden geçirilmesini kolaylaştırmaktır. Tezgâhların şekli ve mekaniği farklı olabilmekle birlikte temel işlevleri aynıdır. 90x120cm dokuma alanına sahip halı ve kilim dokuya uygun tezgah. Doğal ahşap materyalden yapılmıştır. Tasarım ve beceri atölyesi görsel sanatlar için uygun niteliktedir.

Halı Kilim Dokuma Tezgahı ( Dokuma Alanı : 90x120cm ) Set İçeriği

• 1 Set – Ahşap Halı Kilim Dokuma Tezgahı (90×120cm)
• 1 Set – Çözgü (Arış) İpi ” Gerili Halde “
• 1 Adet – Halı Kilim Dokuma Tezgahı Oturak ( Bench )
• 1 Adet – Makas
• 1 Adet – Bıçak
• 1 Adet – Tarak ( Kelkit )
• 1 Adet – İp Kaldırma Çubuğu
• 1 Adet – Mekik

Halı Kilim Dokuma Tezgahı Hakkında Genel Bilgi

Ülkemizde genellikle Hereke ve Kayseri yöresinde üretilen halı dokumasında kullanılan tezgâh tipidir. En çok Hereke halılarının üretiminde kullanıldığı için Hereke tipi tezgâh olarak ta bilinir. Ana parçalar bakımından sarma tipe benzese de bazı parçaları farklıdır. Germe tip tezgâhlarda gerdirme düzeneği sarma tiplerin tersine, alt ve üst merdaneleri çekerek değil iterek çalışır. Bu nedenle bu tezgâhlarda, sarma tip tezgâhlarda gerdirme için kullanılan eğri ve düz halkalı demir ve gerdirme çemberi bulunmaz.

• Germe tip tezgâhlar sarma tipten daha gelişmiş olduğu için daha kaliteli halı dokunmasına olanak sağlar. Ayrıca taşınabilir olduklarından, yere sabitlemek için kullanılan düzeneklere ve kol demirine ihtiyaç duyulmaz.
• Germe tip tezgâhlarda dokunan kısım alt merdane yardımıyla tezgâhın arka kısmına kaydırılır. Bu şekilde halıda (merdaneye sarılmaktan kaynaklanan) potluk olmayacak, çözgü ipliği izi görülmeyecek ve daha az kirlenecektir. Ayrıca dokunan kısım sürekli gergin olduğundan düzgün olacaktır.
• Germe tip tezgâhlar herhangi bir yere bağlanmadan düz bir zemin üzerinde duracak şekilde tasarlanmıştır.
• Germe tip tezgâhlarda dokunacak halının çözgüsü tezgâh üzerinde çözülmektedir.

Halı Kilim Dokuma Tezgahı Tarak ( Kelkit )

Halı dokumada çözgüler arasına enine geçirilen atkıların sıkıştırılmasını ve düğümlerin dokunacak halının kalitesine göre yerleştirilmesini sağlayan dişli alete kirkit denir. Kirkitler dokunacak halının kalitesine ve dokunduğu yere göre değişik tip ve özelliklerde olabilir. Kirkitler genellikle metal veya sert ağaçlardan yapılmaktadır. Tarak görünümündeki kirkitlerin dişlerinin atkılar arasında kolayca hareketini sağlamak için birde sapı vardır.

Dokunacak halının kalitesine göre çözgü ipliklerinin aralarındaki mesafe değişik olduğundan, kirkitlerin diş sıklığı da farklı olmaktadır. İnce dokunuşlu halılar için ince dişli, kaba dokunuşlu halılar için kalın dişli kirkitler kullanılır. Ayrıca kirkitler yörelere göre de değişiklik gösterir. Isparta kirkiti, Hereke kirkiti gibi.

Kirkit kullanırken, dokunan halının her tarafına aynı kuvvet ile vurularak sıkıştırma işlemi yapılmalıdır. Kirkit vuruşundaki kuvvet farkı, halının bazı yerlerinin çok bazı yerlerinin ise az sıkışmasından dolayı halının kalitesinin düşmesine sebep olabilir.

Halı Kilim Dokuma Tezgahı Makas

Ayarlı makaslar, el dokusu halılarda hav yüksekliğinin halının her yerinde aynı olması için tasarlanan bir çeşit makastır. Bu makaslar halı dokunmaya başlamadan önce ayarlanır ve halı dokuma işi bitene kadar ayarı değiştirilmez. Bir halı, ayarlanan makastan başka bir makasla kesilmez.

Halı Kilim Dokuma Tezgahı Bıçak

Dokunan halı ister ipek, isterse yün olsun her düğüm sırasından sonra kesilmelidir. Eğer 3–4 sırada bir kesilirse bu keseni zorlayacağı gibi havlı yüzeyde bozulmalara da sebep olur. Bu durum ise halının kalitesini olumsuz yönde etkiler. Halı dokumada kullanılan önemli aletlerden biride bıçaklardır. Dokuma sırasında, fazla gelen atkı veya çözgü ipine bağlanan düğümleri kesmeye yarar. Avuç içine sığabilecek büyüklükte olan halı bıçaklarının sap kısımları ağaçtan yapılır. Ağızları, ancak ipleri kesecek kadar bilenir.

Halı dokurken bıçak kullanımı halı dokuyan kişiye kolaylık sağlar. Bıçakla ilmeleri keserken bıçak yukarıdan aşağıya doğru vurularak kesim yapılmalıdır. Böylece ilmeler çözgü tellerine düzgün bir şekilde oturur, ilmeler aynı boyda kesilmiş olur ve ilmelerin arkaları halının arkasında düzgün bir yüzey oluşturarak halının kalitesini arttırır. Elle ilme ipliğini koparmak, ilme ipliğinin firesi artacağı için, dokunan halının maliyetini arttırır. İlme iplikleri çekilme suretiyle inceleceği için ve hatta bazı yerlerde çözgü üzerinde kalmadan kopup yeri boş kalacağı için halının kalitesi düşer.

Not: Üretim ve sevkiyat yoğunluğuna göre değişkenlik göstermekle birlikte teslim süresi 3-4 haftadır.